Elisabeth Charlotte
van Nassau-Siegen
Hallo, mijn naam is Bea Leek en ik doe de stem van Elisabeth Charlotte van Nassau-Siegen.
(Kort muziek intro.)
Voice-over: Dat bankje daar bij de parkeerplaats. Dat is een mooie plek om dit verhaal te beluisteren. Vooral omdat die plek een bijzondere geschiedenis heeft. Een geschiedenis die alles te maken heeft met de veel voorkomende kindersterfte in de 17e eeuw. Ook de adel ontkwam daar niet aan. Luister naar Elisabeth Charlotte van Nassau-Siegen.
Elisabeth: Ach, mijn zoontje Wolraed, ik zie nog hoe hij me vriendelijk lag aan te kijken in zijn wiegje. Op het kasteel van Culemborg. Ik heb hem moeten afgeven, mijn kereltje. Zijn gehuil vulde de gangen van het kasteel niet meer. En daar bleef het niet bij. Nóg twee zoontjes en een dochtertje stierven heel jong. (Lichte snik) Die konden nog maar net lopen.
En dan mijn veertienjarige Frederik Willem, die lieve jongen. We waren druk met het huwelijk van zijn zuster, toen hij zomaar de geest gaf. Een enorme schok. En dan ook nog Carel Gustaef, oh, hij was al negentien en zou zijn vader opvolgen. Maar hier op het Veer bij Everdingen zakte hij ineens in elkaar. Hun stemmen zouden de zalen van het kasteel nooit meer vullen. Uiteindelijk heb ik zes van mijn negen kinderen verloren. Mijn hart draagt die pijn elke dag.
Als ik zo op het kasteel rondwandelde droegen de stenen daar nog mijn herinneringen aan hen. Zelfs dat werd me ontnomen. In dat rampjaar 1672 hebben Franse soldaten de zalen op een onbeschrijflijke wijze vernield, verbrand en bevuild. Al die herinneringen op een pijnlijke manier gewist! Ik kón en wilde er niet meer wonen.
Nu was er hier op deze plek door Van Pallandt, een voorganger van mijn man, al een Nieuwe Hof ingericht voor zijn schoonmoeder. In het voormalige klooster Mariencroon. Dat was ook voor een deel uitgewoond door die verachtelijke Fransmannen, maar daar waren tenminste geen dierbare herinneringen besmeurd.
Dus ik zeg tegen mijn man Georg, hij was nota bene opperbevelhebber van het Staatse leger tijdens de Franse inval, maar hij had niet kunnen voorkomen dat ook onze stad werd overrompeld. Ik zeg tegen hem, hier gaan wij wonen. Hier stichten we ons nieuwe hof. En we laten het kasteel, het Oude Hof, het Oude Hof.
Voice-over: Daar kwam nog bij dat opknappen van het kasteel van Culemborg veel duurder zou worden dan op deze plek in het voormalige klooster gaan wonen. Dus u zit hier zit op de plek van het nieuwe grafelijke hof, de Nieuwe Hof aan het eind van de 17e eeuw. Het kasteel, de Oude Hof is nooit meer hersteld en in 1812 volledig afgebroken. Trouwens, zoals u ziet is ook de Nieuwe Hof weer verdwenen. De gebouwen al in 1830. De geschiedenis wist de plekken verder uit. In 1968 werd hier dit parkeerterrein aangelegd.
(Zeer kort muziek outro.)